Relacje

IVAN KLIMA – ANI ŚWIĘCI ANI ANIOŁY

„Ani święci, ani anioły” to w naszej ocenie powieść publicystyczna. Autor kreuje w niej bohaterów i poprzez ich monologi wewnętrzne komentuje rzeczywistość. Wyznacza sobie dwie aktywności: jest artystą (twórcą, kreatorem) i komentatorem (publicystą) ukazującym najistotniejsze problemy polityczne i społeczno-obyczajowe, w tym przypadku rozliczenie przeszłości politycznej, narkomanię, kryzys rodziny, społeczną frustrację. Zabiegi stylistyczne powieści to trzytorowość narracji bohaterów oddająca ich subiektywną postawę wobec tego samego problemu np. Honza i Krystyna zupełnie inaczej traktują miłość i postrzegają swój związek. Powtórzenia słów podkreślają monotonię i szarzyznę życia. Naturalizm opisów wzmaga poczucie nihilizmu i pesymizmu wszechobecnego w powieści. Powieść Klimy maluje obraz Czech lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Klimat absurdu, typowo czeska „nieznośna lekkość bytu”, demony komunistycznej przeszłości. Mimo tej depresyjnej nieco aury, książka lekka i przyjemna w czytaniu, oceniamy na plus.